چیزی که بعد از تماشای دیوار بزرگ گرگان به چشم میآید، قلعههای متروکی هستند که یکی پشت دیگری کنار هم قرار گرفتهاند و خبر از یک تاریخ بلند و طولانی از ایران میدهند و همچنین یک سری از کورههای آجرپزی که دیگر امروزه ناکارآمد هستند نیز در آنجا قرار گرفته است. معماری این کورهها کاملا مطابق با معماری باستانی ایرانی است و نشان میدهد که از زمان هخامنشیان (یا ساسانیان) معماری ایرانی از قدرتمندترین المانهای ساختاری بناها بوده است.
بعضی از قلعهها نیز به خاطر دفاع در برابر دشمنان ساخته شده است که تیراندازان بر فراز آنها میایستادند و از طریق تیرهای هوایی دشمنان مقابل خود را فلج میکردند. با این که اکثر این قلعهها در حال حاضر در زیر زمین قرار گرفتهاند اما نمیتوان این موضوع را کتمان کرد که تماشای این تاریخ و بنای باستانی بسیار خارقالعاده و جذاب است.
تحقیقات روی یکی از دژها یا سربازخانههای این دیوار دفاعی نشان میدهد که حداقل تا یک قرن پس از ساخته شدن فعال بودهاست و نشانههایی از حضور سربازان در آن دیده میشود اما بعد از آن به عللی متروک شدهاست.
از جمله دلایل متروک شدن این تاسیسات دفاعی میتواند نیاز به حضور سربازان بیشتر در نبرد با امپراتوری بیزانس یا مقاومت در برابر حمله اعراب بوده باشد.